Met een voor Spanje ongekende voortvarendheid heeft de Spaanse regering een uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie in zijn wetgeving geïmplementeerd Op 3 september 2014 bepaalde het hof dat de Spaanse fiscale wetgeving op het gebied van erfbelasting (voorheen: successierecht) in strijd is met EU-recht door niet-ingezetenen zwaarder te belasten dan ingezeten erfgenamen. Dit komt volgens het hof neer op een beperking van het vrije verkeer van kapitaal binnen de EU, een van de pilaren van ons EU recht. De meeste autonome deelregio´s in Spanje, aan wie de vaststelling van de tarieven en de heffing van deze belasting door de centrale regering wordt overgelaten, kennen grote vrijstellingen voor hun inwoners (ongeacht hun nationaliteit) en sluiten niet-inwoners van die vrijstellingen uit. Dat leidt er in de praktijk toe dat ingezetenen geen of vrijwel geen erfbelasting betalen en niet-ingezetenen te maken krijgen met de hoge erfbelastingtarieven. Volgens het Hof van Justitie bestaat hiervoor geen rechtvaardiging en dient iedere inwoner van de Europe Unie en de Europe Economische Ruimte (Noorwegen, IJsland en Liechtenstein) in fiscale zin gelijk te worden behandeld. Tegen de uitspraak staat geen hoger beroep open. Serker nog, nauwelijks twee maanden na de uitspraak heeft Spanje daaraan al gehoor gegeven door de Spaanse wet in overeenstemming te brengen met de uitspraak van de Europese rechter (Wet 29/1987 betreffende Erf- en Schenkingsbelasting, gepubliceerd in het Spaanse staatsblad BOE nº 288 dd. 28 november 2014, Wet 26/2014, van 27 november – Disposición Final Tercera). De nieuwe wet is vanaf 1 januari 2015 van kracht, ongeacht de datum van overlijden van de erflater wiens vermogen belast is met Spaanse erfbelasting. Wie in de afgelopen jaren als niet-ingezetene Spaanse erfbelasting heeft betaald komt in aanmerking voor teruggave van het teveel betaalde, maar zal daartoe wel zelf een verzoek moeten indienen. De vraag is of daarbij nog verjaringskwesties spelen in de zin dat u misschien te laat bent omdat het te lang is geleden dat u de belasting betaalde. In beginsel geldt in Spanje een verjaringstermijn van vier jaar, te rekenen vanaf het moment van betaling. Dat betekent dat betalingen die in de afgelopen vier jaar zijn gedaan, in beginsel voor terugvordering in aanmerking komen. Daarnaast kunnen waarschijnlijk ook betalingen van eerdere datum worden teruggevorderd, en wel op grond van aansprakelijkheid van het Spaanse openbaar bestuur, mits het verzoek daartoe wordt gedaan binnen één jaar na de uitspraak van het Hof van Justitie, dus uiterlijk op 3 september 2015.
