De Europese “werktijdenrichtlijn” (´Richtlijn 2003/88/EG van het Europees Parlement en de Raad van 4 november 2003 betreffende een aantal aspecten van de organisatie van de arbeidstijd´) definieert “arbeidstijd” als de tijd waarin de werknemer werkzaam is, ter beschikking van de werkgever staat en zijn werkzaamheden of functie uitoefent, overeenkomstig de nationale wetten en/of gebruiken. Alle tijd die niet valt onder deze definitie geldt als vrije tijd of als een rustperiode. Tyco Integrated Security en Tyco Integrated Fire & Security Corporation Servicios (‘Tyco’) houden zich in Spanje bezig met het installeren en onderhouden van anti-diefstalinstallaties. In 2011 sloot Tyco alle kantoren in de provincie en bepaalde dat alle medewerkers voortaan verbonden zouden zijn aan het hoofdkantoor te Madrid, en dat zij de klanten in hun provincie voortaan vanuit huis moesten bedienen. De technici van Tyco installeren en onderhouden de anti inbraaksystemen in woningen en kantoren van klanten gelegen in hun werkgebied en hebben daarom geen vaste werkplek. Het werkgebied kan bestaan uit één of meerdere Spaanse provincies. Voor het reizen van hun woonadres naar de verschillende werklocaties hebben zij de beschikking over een auto van de zaak. De afstanden die zij daarbij moeten afleggen variëren sterk maar overschrijden regelmatig de 100 km. Enkele uren reistijd per dag is geen uitzondering. Ter bevordering van het werk en de communicatie met het kantoor te Madrid beschikken de medewerkers ook over een mobiele telefoon van het bedrijf. Op de avond vóórafgaand aan de werkdag ontvangen zij een opgave van de verschillende bestemmingen die zij de volgende dag moeten afwerken. Voor Tyco geldt alleen als werktijd de tijd die verstrijkt tussen aankomst bij de eerste klant en vertrek bij de laatste klant, maar dus niet de tijd die de medewerker nodig heeft om naar de eerste klant te reizen en om van de laatste klant weer naar huis te rijden. Voordat de regionale kantoren werden gesloten was de situatie en de berekening van de werktijd anders. De medewerker moest ´s-ochtends eerst naar het provinciale kantoor van Tyco om de auto op te halen, vervolgens werden met die auto de klanten bezocht en aan het eind van de dag werd de auto weer geparkeerd bij het kantoor, waarna de medewerker met zijn eigen vervoer naar huis reed. In deze oude situatie werd alle tijd die verstreek tussen aankomst bij en vertrek van het regionale kantoor aangemerkt als werktijd. De werknemers van Tyco protesteren tegen deze voor hen ongunstige nieuwe situatie en leggen de zaak aan de Spaanse rechter voor, die op zijn beurt prejudiciële vragen stelt aan het Hof van Justitie van de EU. De Spaanse rechter wenst van het Hof te vernemen of de reistijd van deze werknemers aan het begin en aan het eind van de dag moet worden aangemerkt als werktijd in de zin van de richtlijn. Bij arrest van 10 september 2015 heeft het Hof van Justitie zich over de kwestie uitgesproken. Het Hof bepaalt dat onder de omstandigheden zoals die in deze zaak aan de orde zijn, de tijd die werknemers zonder vaste of gebruikelijke werkplek dagelijks besteden aan de reis tussen hun woonplaats en de locatie van de door hun werkgever aangeduide eerste en laatste klant, “arbeidstijd” is in de zin van de richtlijn. Het Hof vindt dat werknemers in zo´n situatie wel degelijk de gehele dag aan het werk zijn en ter beschikking van hun werkgever staan. Immers, deze tijd kunnen zij niet op een andere wijze invullen, bijvoorbeeld voor persoonlijke doeleinden of interesses. Een andere benadering zou bovendien de veiligheid en gezondheid van de medewerkers in gevaar brengen. Overigens betoogde de regering van het Verenigd Koninkrijk nog dat een dergelijke ruime opvatting van het begrip arbeidstijd onvermijdelijk voor Tyco tot zeer hoge (onvoorziene) kosten zal leiden. Het Hof ziet hierin geen reden om tot een ander oordeel te komen. Hij wijst er in dat verband op dat hoewel de reistijd in de specifieke omstandigheden van deze zaak als arbeidstijd moet worden beschouwd, Tyco de vergoeding voor de reistijd woonplaats-klanten vrij kan bepalen.
